Drie dagen en drie nachten
over “Goede Woensdag” en Opstandingszaterdag
Paasfeest, een heidens lentefeest
Het ‘Paasfeest’ is een heidense term, dat afgeleid is van de godin Astarte, oftewel Venus, die in het Oude Testament ook wel Astoreth wordt genoemd. In de maand april vierden de volken vroeger ook al Paasfeest, het lentefeest, of vruchtbaarheidsfeest: het feit dat de zon terugkeerde, en dat er nieuw leven kwam. Symbolen die hier allemaal mee te maken hebben zijn de paashaas, het paasvuur en het paasei. De godin Venus (of Astarte/Ishtar) zou uit een ei geboren zijn, dat uit de hemel is komen vallen. De oude religies deden aan zonsverering, en ook het volk Israël vereerde de afgoden, en boog zich naar het oosten voor de zon (Ezech. 8 : 14 – 16). Wanneer we dan horen dat Christenen vandaag de dag Paasfeest vieren door op de eerste dag van de week samen te komen bij zonsopkomst, dan zien we hoe men ook vandaag de dag heidense rituelen heeft overgenomen om Jezus Christus te eren. Zou God dit goedkeuren? De Naam van Jezus eren met heidense gewoonten? Laten we eens kijken wat God in Deut. 12 : 30 – 32 tegen het volk Israël zei: “Wacht u, dat gij niet verstrikt wordt achter hen, nadat zij voor uw aangezicht zullen verdelgd zijn; en dat gij niet vraagt naar hun goden, zeggende: Zoals deze volken hun goden gediend hebben, alzo zal ik ook doen. Gij zult de Heere, uw God, alzo niet doen; want al wat de Heere een gruwel is, dat Hij haat, hebben zij hun goden gedaan; want zij hebben ook hun zonen en hun dochters met vuur verbrand voor hun goden”. Ook in het Nieuwe Testament vinden we een duidelijke waarschuwing in bijv. 1 Petr. 4 : 1 – 3: “Daar dan Christus voor ons in het vlees geleden heeft, zo wapent gij u ook met dezelfde gedachte, namelijk dat wie in het vlees geleden heeft, die heeft opgehouden van de zonde; om nu niet meer naar de begeerlijkheden der mensen, maar naar de wil van God, de tijd, die overig is in het vlees, te leven. Want het is ons genoeg, dat wij de voorgaande tijd des levens de wil der heidenen volbracht hebben, en gewandeld hebben in ontuchtigheden, begeerlijkheden, wijnzuiperijen, brasserijen, drinkerijen en gruwelijke afgoderijen”. God wil niet gediend worden op de wijze der heidenen.
Het Paasfeest, zoals we dat nu kennen met al zijn symbolen, is dus van heidense oorsprong, en heeft niets van doen met het lijden van de Heere Jezus voor ons en Zijn Opstanding. Maar laten we dan eens kijken naar de zogenaamde Christelijke invulling die de kerken gegeven hebben aan ons Paasfeest.
De traditionele kerkelijke “week voor Pasen”
Wanneer we naar de “week voor Pasen” kijken dan zien we dat deze week in de kerken eigenlijk een vaste indeling heeft. De zondag voor Pasen viert men Palmzondag, of Palmpasen. Als Bijbelse achtergrond geeft men, dat men op deze dag de intocht van Jezus in Jeruzalem gedenkt. Echter wanneer we naar de gebruiken kijken, die we vandaag de dag weer terug zien komen, dan wordt deze herdenking ook doorspekt met heidense rituelen. Een Palmpasenoptocht, met het ronddragen van een palmpasenstok, komt bijvoorbeeld voort uit de meiboomviering, waarbij men vroeger een meiboom ronddroeg als teken van de naderende lente. Hier zullen we verder niet bij stilstaan. Dan volgt Witte Donderdag, volgens de kerken de dag van het Laatste Avondmaal. Op Goede Vrijdag herdenkt men vervolgens dat de Heere Jezus voor ons aan het kruis is gegaan en is gestorven. Paaszaterdag of Stille Zaterdag vormt de afsluiting van de lijdensstijd. Jezus is in het graf. En vervolgens wordt op zondag Pasen gevierd: de Opstanding van Jezus Christus uit de dood.
Drie dagen en drie nachten?
Wanneer we deze traditionele indeling vergelijken met wat de Heere Jezus over Zijn Eigen sterven gezegd heeft, dan klopt er echter iets niet. Jezus zei in Matth. 12 : 40: “Want gelijk Jona drie dagen en drie nachten was in de buik van de walvis, alzo zal de Zoon des mensen drie dagen en drie nachten wezen in het hart der aarde”. Jezus Christus zou, volgens Eigen zeggen, drie dagen en drie nachten in het hart der aarde en dus ook in het graf blijven. Maar wanneer we de traditionele indeling bekijken dan komen we niet verder dan 1 dag en twee nachten: vrijdagnacht, zaterdag en zaterdagnacht. Om zich hieruit te redden, stelt men nog wel eens dat Jezus op vrijdag reeds een korte tijd in het graf heeft gelegen, wat men dan voor één dag rekent. De zaterdag is dag twee, en wanneer men er vanuit gaat dat Jezus Christus op zondagmorgen is opgestaan, dan heeft Hij ook zondag een deeltje van de dag in het graf gelegen: dag 3! Maar ook na dit “theologisch gefilosofeer” komt men niet verder dan twee nachten! En dag 3 in deze beredenering is zeer discutabel, want in Joh. 20 : 1 lezen we het volgende: “En op de eerste dag der week ging Maria Magdalena vroeg, toen het nog duister was, naar het graf; en zag de steen van het graf weggenomen”. Nog voor de dag aanbrak, was het graf leeg, was Jezus Christus opgestaan. De zondag mag dus eigenlijk niet als dag meegeteld worden, en dan blijft men steken op twee dagen en twee nachten.
De conclusie hieruit is: Of de traditie van de kerken is fout of Jezus Christus had het fout! We mogen er vanuit gaan dat Jezus Christus als Zoon van God geen valse profeet was! Gods Woord is Waarheid (Joh. 17 : 17), en zoals we al vaker gezien hebben: Gods Woord komt tot op de letter uit! Laten we in de Schrift op zoek gaan hoe het werkelijk zit.
Gods dagindeling
Allereerst is het heel goed om te beseffen dat Gods dagindeling anders is dan de onze. In Gen. 1 : 5 lezen we bijvoorbeeld: “En God noemde het licht dag, en de duisternis noemde Hij nacht. Toen was het avond geweest, en het was morgen geweest, de eerste dag”. De eerste dag bestaat dus uit een avond en een morgen, terwijl wij zouden zeggen: een morgen en een avond. Deze andere volgorde vinden we de hele Scheppingsgeschiedenis door, maar ook verder in Gods Woord. In Lev. 23 worden de feesten des Heeren beschreven. Zo vinden we van het Pascha in Lev. 23 : 5 geschreven: “In de eerste maand, op de veertiende van de maand, tussen twee avonden is het pascha des Heeren”. En over de Grote Verzoendag staat in Lev. 23 : 32 geschreven: “Het zal u een sabbat der rust zijn; dan zult gij uw zielen verootmoedigen; op de negende van de maand in de avond, van de avond tot de avond, zult gij uw sabbat rusten”. Hier gaat het over de Joodse feesten, maar ook van de wekelijkse Sabbat is bekend dat deze niet zaterdagmorgen begint, maar reeds op de vrijdagavond ervoor. God rekent de dagen van avond tot avond. Oftewel, met eigen woorden: “Het is avond geweest, het is morgen geweest, een dag”.
De wekelijkse Sabbat en de Hoogtijd-Sabbat
Maar we komen in Lev. 23 nog iets belangrijks tegen. De Wet kent niet alleen de wekelijkse Sabbat, de zevende dag als rustdag (Lev. 23 : 3), maar de Wet kent nog een aantal Sabatten, die samenhangen met de feesten des Heeren, of zoals Lev. 23 : 2 ze noemt: “de gezette hoogtijden des Heeren”. De dag van het Pascha is geen vaste dag, wel een vaste datum, namelijk de 14e van de maand Nisan. Dit betekent dat het Pascha elk jaar weer op een andere dag kan vallen. Na het Pascha begint op de 15e Nisan het Feest der ongezuurde broden. Dit feest duurt zeven dagen, waarvan de eerste dag volgens vers 7 een Sabbat is: “Op de eerste dag zult gij een heilige samenroeping hebben; geen dienstwerk zult gij doen”. Ditzelfde geldt voor de zevende dag van dit feest (Lev. 23 : 8). Dat deze rustdagen ook Sabbatten zijn, blijkt onder andere uit wat geschreven is over de Grote Verzoendag (Lev. 23 : 27). Ook dit feest is op een vaste datum, de 10e van de 7e maand, en valt dus elk jaar op een andere dag, maar de Grote Verzoendag, wat een “gezette hoogtijd van de Heere” is, wordt in Lev. 23 : 32 heel duidelijk “een sabbat der rust” genoemd. Wanneer er dus sprake is van een feestweek, zoals bij het Pascha en het Feest der ongezuurde broden, dan kan het dus zijn dat er in één week meerdere rustdagen, meerdere Sabbatten, zijn. Dit is heel belangrijk om vast te houden.
Jezus stierf voor een Hoogtijd-Sabbat
Nu terug naar de lijdensweek. Waarschijnlijk is de verwarring ontstaan doordat we in Joh. 19 : 31 lezen over het feit dat Jezus voor de Sabbat van het kruis af moest zijn: “De Joden dan, opdat de lichamen niet aan het kruis zouden blijven op de sabbat, omdat het de voorbereiding was (want die dag van de sabbat was groot), baden Pilatus, dat hun benen zouden gebroken, en zij weggenomen worden”. Verder lezen we bijvoorbeeld in Joh. 20 : 1 en 2 dat op de eerste dag der week het graf leeg was. Dus gaat men er algemeen vanuit dat Jezus op vrijdag stierf, op zaterdag in het graf was, en op zondag opstond.
Echter, we hebben gezien dat er in een feestweek, als het Feest van de ongezuurde broden, meerdere Sabbatten kunnen voorkomen! En Joh. 19 : 31 spreekt niet over een gewone Sabbat, maar zegt er expliciet bij: “want die dag van de sabbat was groot”, of zoals de King James 1611 zegt: “for that sabbath day was an high day” (= “hoge dag” van “gezette hoogtijd des Heeren”!). De Sabbat, die aanbrak, na de kruisiging van de Heere Jezus, was de Hoogtijd-Sabbat van de 15e Nisan, van het Feest der ongezuurde broden! Waarom was dat deze Sabbat? Omdat de Heere Jezus de avond voor de kruisiging samen met Zijn discipelen het Pascha vierde. In Matth. 26 : 17 lezen we: “En op de eerste dag der ongezuurde broden kwamen de discipelen tot Jezus, zeggende tot Hem: Waar wilt Gij, dat wij U bereiden het pascha te vieren [1]”. En vervolgens lezen we in vers 20: “En toen het avond geworden was, zat Hij aan met de twaalven”. Het feit dat de Heere Jezus op die avond van de dag het Pascha vierde, betekent dat op dat moment de 14e Nisan, het Joodse Pascha van de Wet, was aangebroken! Het Laatste Avondmaal werd deze avond gehouden, diezelfde avond werd Hij gevangen genomen (Matth. 26 : 21 – 75), en de volgende morgen voor Pilatus geleid (Matth. 27 : 1, 2). Van daaruit werd de Heere Jezus gekruisigd (Matth. 27 : 33 – 56). De begrafenis van de Heere Jezus wordt in Matth. 27 : 57 – 61 beschreven, waarvan Joh. 19 : 31 – 42 de extra informatie geeft, dat Jezus snel begraven moest worden, omdat het met de avond Sabbat zou worden. In vers 31 staat: “De Joden dan, opdat de lichamen niet aan het kruis zouden blijven op de sabbat…”. En na de begrafenis staat in vers 42: “Aldaar dan legden zij Jezus, om de voorbereiding der Joden, aangezien het graf nabij was”. Jezus Christus lag nog diezelfde dag, voor de avond, voordat de Sabbat begon, in het graf. Dit alles heeft zich overdag, de dag na het avondmaal afgespeeld. Het betreft dus nog steeds dezelfde Joodse dag volgens Gods Wet: de 14e Nisan.
Specerijen bereiden, voor of na de Sabbat?
Die avond breekt de 15e Nisan, de Sabbat, aan! Volgens de Wet was het feest: het Feest der ongezuurde broden!
In Mark. 16 : 1 lezen we het volgende: “En toen de sabbat voorbijgegaan was, hadden Maria Magdalena, en Maria, de moeder van Jakobus, en Salome specerijen gekocht, opdat zij kwamen en Hem zalfden”. In Jezus’ tijd werden de doden gezalfd, en er werden specerijen in het graf geplaatst. Het lichaam werd in die tijd namelijk niet begraven, en op deze manier ging men de sterke ontbindingslucht tegen. Aangezien Jezus’ lichaam vlak voor de Sabbat begraven werd, konden de vrouwen geen specerijen kopen. Dit deden zij ná de Sabbat!
Wanneer we nu gaan kijken naar Luk. 23 : 55 – 56, dan moet ons iets opvallen: “En ook de vrouwen, die met Hem gekomen waren uit Galilea, volgden na en aanschouwden het graf, en hoe Zijn lichaam gelegd werd. En weergekeerd zijnde, bereidden zij specerijen en zalven; en op de sabbat rustten zij naar het gebod”. Hier staat dus dat zijn vóór de Sabbat specerijen bereiden en daarna rustten!
Sabbat – werkdag – Sabbat
Of de Bijbel is in tegenspraak, of we hebben hier inderdaad te maken met, zoals we reeds zagen, twee Sabbatten. Aangezien de Bijbel nooit in tegenspraak is, omdat God niet liegen kan, is er maar één antwoord mogelijk. We hebben te maken met twee Sabbatten. Eén wekelijkse Sabbat, en één jaarlijkse Hoogtijd-Sabbat! Wanneer we Mark. 16 en Luk. 23 samenvoegen, moeten we tot de conclusie komen dat de vrouwen de specerijen kochten na de Hoogtijd-Sabbat (wat Markus zegt), ze bereidden, en daarna rustten zij op de wekelijkse Sabbat (wat Lukas zegt). De twee Sabbatten zijn dus gescheiden door één werkdag! En ná die wekelijkse Sabbat ontdekten zij dat het graf geopend was (Luk. 24 : 2).
Jezus Christus werd op woensdag gekruisigd
Wat we nu weten, is dat op de eerste dag van de week (zondag) het graf leeg is. De dag daarvoor was het Sabbat. De dag daarvoor (de vrijdag) was een werkdag, waarop de specerijen gekocht en bereid werden. De donderdag daarvoor was de Hoogtijd-Sabbat. En de dag daarvoor (woensdag!!!) werd de Heere Jezus gekruisigd en begraven! Het Laatste Avondmaal werd dus gehouden op een dinsdagavond! En nu zien we ook dat Gods Woord klopt tot op de letter, want nu zijn er drie dagen en drie nachten, die de Heere Jezus in het graf en in het hart der aarde is geweest!
Gods Woord klopt: drie dagen en drie nachten!
Woensdagnacht = nacht 1. Donderdag = dag 1.
Donderdagnacht = nacht 2. Vrijdag = dag 2.
Vrijdagnacht = nacht 3. Zaterdag = dag 3.
Zie ook onderstaand figuur.
Jezus Christus is zaterdagmiddag opgestaan
Maar dat betekent dat de Heere Jezus NIET op de eerste dag der week is opgestaan! Wanneer Hij na drie dagen en drie nachten is opgestaan, dan moet Hij aan het eind van de Sabbat (zaterdag) zijn opgestaan. We hebben al in Joh. 20 : 1 gelezen: “En op de eerste dag der week ging Maria Magdalena vroeg, toen het nog duister was, naar het graf; en zag de steen van het graf weggenomen”. Jezus is dus NIET met zonsopkomst opgestaan! Op dat moment was het graf al leeg. En de Christenen vandaag de dag maar zingen met zonsopkomst, uit volle borst, … in navolging van vele heidenen die knielden voor de zonsopkomst in het oosten. Treurig! In Matth. 28 : 1 lezen we ook over de vrouwen die het graf kwamen bezien. En wanneer we vers 2 lezen, dan denken we meestal dat de Opstanding plaatsvindt: “En ziet, er geschiedde een grote aardbeving; want een engel des Heeren, neerdalende uit de hemel, kwam toe, en wentelde de steen af van de deur, en zat daarop”. Maar dit is géén beschrijving van de Opstanding! In vers 5 en 6 lezen we namelijk: “Maar de engel, antwoordende, zeide tot de vrouwen: Vreest gij niet; want ik weet, dat gij zoekt Jezus, Die gekruisigd was. HIJ IS HIER NIET; WANT HIJ IS OPGESTAAN, GELIJK HIJ GEZEGD HEEFT. Komt herwaarts, ziet de plaats, waar de Heere gelegen heeft”. De engel opende niet het graf om Jezus eruit te laten. Jezus was reeds opgestaan, en was niet meer in het graf. De engel opende het graf, als BEWIJS dat het graf leeg was, als BEWIJS dat de Heere Jezus was opgestaan. Toen zij weggingen om de boodschap te verkondigen aan Zijn discipelen, ontmoetten zij de opgestane Heere (Matth. 28 : 9).
Op het moment dat Jezus opstond, waren er geen getuigen bij, maar gezien Zijn profetie (Matth. 12 : 40), moet Hij reeds zaterdag vóór de avond (‘onze’ avond) zijn opgestaan. Dat was het moment dat Hij drie dagen en drie nachten in het graf is geweest. Het is ook niet voor niets dat Hij regelmatig aankondigde dat Hij op de derde dag weer zou opstaan. In Matth. 16 : 21 lezen we bijvoorbeeld: “Van toen aan begon Jezus Zijn discipelen te vertonen, dat Hij moest heengaan naar Jeruzalem, en veel lijden van de ouderlingen, en overpriesters, en Schriftgeleerden, en gedood worden, en ten derde dage opgewekt worden” (Dit staat ook in bijv. Matth. 17 : 22; Mark. 9 : 31; Luk. 18 : 33; Luk. 24 : 7). Jezus Christus is aan het eind van de Sabbat, op zaterdag(!), opgestaan! Toen was Hij drie dagen en drie nachten in het graf en in het hart der aarde geweest!
De traditie is fout. Gods Woord klopt, en komt tot op de letter uit!
